HAVACILIK SEKTÖRÜNDE KADIN ÇALIŞANLARIN FİRMA KÂRLILIĞINA ETKİSİ: TÜRK HAVA YOLLARI ÖRNEĞİ
Özet Görüntüleme: 287
/ 
PDF İndirme: 128
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.10850689Özet
Havayolu işletmelerinin kurulmasındaki temel amaçlar genellikle kârlılık ve uzun vadeli sürdürülebilirliktir. Kârlılığı elde etmede, işletmenin iç dinamikleri, özellikle de istihdam yapısı önemli bir rol oynar. Kadın çalışanların iş süreçlerine kattığı titizlik ve özveri, işletmenin genel kârlılığı üzerinde etkilidir. Bu çalışmada 2002-2022 yılları arasında Türk Hava Yolları kadın çalışanlarının işletme kârlılığına olan etkisi incelenmiştir. Çalışmada Türk Hava Yolları’nın net kârı, toplam çalışan kadın sayısı, piyasa değeri ve taşınan yolcu sayısı değişkenleri kullanılmıştır. Yöntem olarak ARDL (Autoregressive Distributed Lag Bound Test) yöntemi ve Granger Nedensellik testi kullanılmıştır. Çalışma sonucunda havacılık sektöründe insan kaynakları politikalarında kadın istihdamına öncelik verilmesi gerektiği ortaya çıkmaktadır. Analiz sonucunda kısa dönemde kadın çalışanlar oranında %1’lik değişim kârlılığı %0.21 oranında pozitif olarak etkilemektedir.
Anahtar Kelimeler: Havayolu, Kadın çalışanlar, Kârlılık, Nedensellik
Referanslar
Alhan, O., & Yüksel, S. (2018). Kadın çalışanların banka büyüklüğü ve karlılığına etkisi: Engle-Granger eş bütünleşme analizi ile Türkiye üzerine bir uygulama. İş'te Davranış Dergisi, 3(2), 140-147.
Altuntaş, M., & KILIÇ, E. (2021). Havayolu taşımacılığı ile ekonomik büyüme arasındaki ilişkinin incelenmesi: Türkiye örneği. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 23(1), 187-202.
Aslan, A. & Altınöz, B. (2018). “Karlılığın sürdürülebilirliği: temel muhasebe karlılığı göstergeleri etrafında seçilmiş ISO 500 firmaları için bir uygulama”, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 20, 542- 552.
Aslan, A., & F. Kula ve M. Kaplan. 2010. “New evidence on the persistence of profit in Turkey with first and second generation panel unit root tests”, METU Studies in Development, 37, 25-40.
Aslan, A. & Ö. İskenderoğlu. 2012. “Türk bankacılık sektöründe karlılığın kalıcılığının incelenmesi”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(2), 59-68.
Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri (2006), Atatürk Araştırma Merkezi, Cilt 2:153.
Avcı, T., & Aktaş, M. (2015). Türkiye'de faaliyet gösteren havalimanlarının performanslarının değerlendirilmesi. Journal of Alanya Faculty of Business/Alanya Isletme Fakültesi Dergisi, 7(3).
Chen, S., Liu, X., & Li, T. (2023). does the investment profitability correlation affect the factor premiums? evidence from china. Pacific-Basin Finance Journal, 79, 102012.
Cook, A., & Glass, C. (2015). diversity begets diversity? the effects of board composition on the appointment and success of women ceos. Social Science Research, 53, 137-147.
Erdem, M., & Şenocak, H. (2010) Sivil havacılık sektöründe gelir yönetimi: Türk hava yolları anonim ortaklığı uygulaması. (Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Franke, M. (2007). Innovation: The winning formula to regain profitability in aviation? Journal of Air Transport Management, 13(1), 23-30.
Feng, C., & Xiang, K. (2023). Structural power of female executives and retailer profitability: A contingent resource-based perspective. Journal of Business Research, 168, 114137.
Gupta, V. K., Mortal, S. C., & Guo, X. (2018). Revisiting the gender gap in CEO compensation: Replication and extension of Hill, Upadhyay, and Beekun’s (2015) work on CEO gender pay gap. Strategic Management Journal, 39(7), 2036-2050.
Guo, X., Jiang, C., Jiang, S., & Guo, H. (2023). Making airline coalition frequent-flyer programs profitable: An analytical investigation. Transport Policy, 141, 245-262.
Georgieva, K., Sayeh, A., & Sahay, R. (2022). How to close gender gaps and grow the global economy. IMF blog]. Washington, DC: IMF. https://blogs. imf. org/2022/09/08/how-to-close-gender-gaps-and-growthe-global-economy.
Gozbasi, O., & Aslan, A. (2015). Persistence of profit in energy industry: Dynamic evidence from Turkish companies. International Journal of Economics and Financial Issues, 5(2), 624-628.
Hong, S. J., Farris II, M. T., Pohlen, T. L., & Idug, Y. (2023). Exploring the impact of working capital in the US aviation industry for profitability and shareholder value. Transport Policy, 144, 90-101.
Kiraci, K. (2018). Havayolu taşımacılığı ile ekonomik büyüme arasındaki nedensellik analizi: Türkiye üzerine ampirik bir uygulama. Dokuz Eylul Universitesi Iktisadi ve Idari Bilimler Dergisi, 33(1), 197-216.
IATA 2023 https://www.iata.org/en/iata-repository/publications/economic-reports/global-outlook-for-air-transport----june-2023/ (Erişim Tarihi:28.11.2023).
ICAO 202 https://www.icao.int/Newsroom/Pages/ICAO-forecasts-complete-and-sustainable-recovery-and-growth-of-air-passenger-demand-in-2023.aspx (Erişim tarihi:2.12.2023).
Kline, S. (2000). Türk Havacılık Kronolojisi, Havaş Yayınları, İstanbul.
Kocabaş, T. (2023). Türkiye’de sivil havacılık konusu ile ilgili yayınlanan tezlerin bibliyometrik analiz yöntemi ile incelenmesi. Antalya Bilim Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 3(1), 91-98.
Koç, F. (2022). Havacılık işletmeciliğinde covid 19 etkisi: Finansal kiralamalar ve işletme karlılığı bakımından Türk Hava Yolları AO İle Lufthansa şirketlerinin analizi. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 12(3), 2051-2080.
Kozlu, C. (2007). Bulutların üstüne tırmanırken THY, bir dönüşüm öyküsü. Remzi Kitabevi, İstanbul.
Kurt, E. (2021). Türk sivil havacılık tarihinde unutulmuş bir girişim: AERO kulüp ve Türk basınındaki yankısı. Atatürk Yolu Dergisi, (68), 531-572.
Kuyucak, F. (2010). Türk havacılığında kadın. 21. Yüzyılın Eşiğinde Kadınlar, 21.
Leon, S., & Dixon, S. (2023). Airline satisfaction and loyalty: Assessing the influence of personality, trust and service quality. Journal of Air Transport Management, 113, 102487.
Liu, Y., Yang, B., & Su, Y. (2023). Changes in firm profitability, heterogeneous investor beliefs, and stock returns. Journal Of Management Science And Engineering, 8(2), 258-272.
Macit, A., & Göçer, S. G. (2018). Havayolu işletmelerinin karlılığı üzerine bir değerlendirme: Türk Hava Yolları örneği. Joeep: Journal of Emerging Economies and Policy, 3(2), 45-59.
Mansikkamäki, S. (2023). Firm growth and profitability: The role of age and size in shifts between growth–profitability configurations. Journal Of Business Venturing Insights, 19, E00372.
Maung, Y. S. Y., Douglas, I., & Tan, D. (2022). Identifying the drivers of profitable airline growth. Transport Policy, 115, 275-285
Nadeem, M., Suleman, T., & Ahmed, A. (2019). Women on boards, firm risk and the profitability nexus: does gender diversity moderate the risk and return relationship? International Review Of Economics & Finance, 64, 427-442.
Nusair, S. A., & Al-Khasawneh, J. A. (2022). Impact of economic policy uncertainty on the stock markets of the g7 countries: A nonlinear ardl approach. The Journal Of Economic Asymmetries, 26, E00251.
O'Connell, JF, Avellana, RM, Warnock-Smith, D. ve Efthymiou, M. (2020). Evaluating drivers of profitability for airlines in Latin America: A case study of Copa Airlines, Journal of Air Transport Management, 84 , 101727.
Olszak, M., & Kowalska, I. (2023). Do competition and market structure affect sensitivity of bank profitability to the business cycle? Pacific-Basin Finance Journal, 80, 102098.
Osmanlı Yatırım Kuruluşu https://osmanli.matrikswebtrader.com/tr/main (Erişim Tarihi:28.11.2023).
Önal, S., Mat, M., & Eroğlu, S. E. Hava taşımacılığı işletmelerinin karlılık analizi: Türkiye ve Avrupa sektör karşılaştırması. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi.
Scotti, D., & Volta, N. (2017). Profitability change in the global airline industry. Transportation Research Part E: Logistics And Transportation Review, 102, 1-12.
Statista 2023 https://www.statista.com/chart/28902/estimated-total-net-profit-and-loss-of-the-global-airline-industry/ (Erişim Tarihi:28.11.2023).
Statista 2023 https://www.statista.com/statistics/275948/market-capitalization-of-selected-airlines/ (Erişim Tarihi:12.12.223).
SHGM 2022 https://web.shgm.gov.tr/documents/sivilhavacilik/files/kurumsal/faaliyet/2022-v2.pdf (Erişim Tarihi:3.12.2023).
Şoltan, T. (2009). Enerji tüketimi ile gayri safi yurt içi hasıla arasındaki nedensellik ilişkisinin granger, todayamamoto ve ardl testleri ile incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi, Marmara Universitesi (Turkey)).
T.C. Merkez Bankası Geçmiş Tarihli Döviz Kurları Çeviricisi (paracevirici.com) (Erişim tarihi:28.11.2023).
The World Bank 2021. female-labor-force-participation-rates[1].svg (Erişim tarihi:28.11.2023).
Yenihan, B., ÇAKIR, N. N., & Alabaşoğlu, B. (2018). Cinsiyet farklılığının tükenmişlik ve yaşam doyumuna etkisi: Kırklareli üniversitesinde görev yapan araştırma görevlileri üzerine bir araştırma. Kırklareli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(1), 47-58.
Yurtoğlu, N. (2016). Sivil havacılık sektörü içerisinde yer alan Türk Hava Yollarının tarihi gelişimi (1933-1960). Cumhuriyet Tarihi Araştırmaları Dergisi, 12(23), 303-336.
Yüksel, H. (2016). Sivil havacılığın gelişimi ve küreselleşme sürecine katkıları: Türkiye örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 5(11), 1-20.
THY https://investor.turkishairlines.com/documents/yillik-raporlar/butikten_zirveye_20yil_2003_2023.pdf (Erişim Tarihi:(25.11.2023.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 Türk Dünyası Kadın Araştırmaları dergisi
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
