TÜRKİYE TÜRKÇESİ AĞIZLARINDA AVRAT, BAYAN, HANIM, HATUN, KADIN VE KARI SÖZCÜKLERİNİN KULLANIMI
Özet Görüntüleme: 1351
/ 
PDF İndirme: 119
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.8427369Anahtar Kelimeler:
Ağız, Türkiye Türkçesi, Erişkin dişi insan.Özet
Dildeki bazı değişim ve gelişimlerin cinsiyete bağlı farklılık oluşturduğu görülmektedir. Dil ve cinsiyet arasındaki ilişki, 19. yüzyıldan beri araştırmacıların ilgisi çekmiş ve dil-cinsiyet konusunda birçok çalışma yapılmıştır. Türkçede ise dil bilim ve cinsiyet konusunda az sayıda çalışma yapıldığı tespit edilmiştir. Çalışmada dişi insanlar için kullanılan kelimeler, anlamı bakımından incelenmiştir.
Erişkin dişi insanlar için kullanılan “avrat, bayan, hanım, hatun, kadın ve karı” sözcükleri standart dilde ve Türkiye Türkçesi ağızlarında geniş bir kullanıma sahiptir. Çalışmada Türkiye Türkçesi ağızlarında “avrat, bayan, hanım, hatun, kadın ve karı” sözcüklerinin kullanımı ele alınmıştır.
Çalışmanın amacı, erişkin dişi insanlar için kullanılan avrat, bayan, hanım, hatun, kadın ve karı sözcüklerinin Türkiye Türkçesi ağızlarında hangi anlamlarda kullanıldığını belirlemektir. Çalışmaya konu olan sözcüklerin kullanımını tespit etmek için 3061 “derleme” metni taranmıştır. Taranan metinlerden “avrat, bayan, hanım, hatun, kadın ve karı” sözcüklerinin anlamları belirlenmiştir. Çalışmaya konu olan sözcüklerin ağız bölgesine, kaynak kişinin cinsiyetine göre ayırt edici bir nitelik taşıyıp taşımadığı tespit edilmiştir
Referanslar
Adams, James N. (1972). “Latin words for ‘Woman’ and ‘Wife’”. Glotta, 3/4 (1979), 234-255.
Aydınoğlu, Nazife. (2015). “Kadın ve Dil”. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8/1 (2015), 217-230.
Baron, Dennis. Grammar and Gender. Yale University, 1986.
Bebout, Linda. “Asymmetries in Male/Female Word Pairs: a Decade of Changes”. American Speech, 70/2 (1995), 163-185.
Brouwer, Dédé vd. “Are Speech Differences Between Women and Men on the Wrong Track?”. Language in Society., 8 (1979), 33-50.
Cameron, Deborah. “Sex/Gender, Language and the New Biologism”. Applied Linguistics, (2009), 173-192.
Cameron, Deborah. Women in Their Speech Communities. Routledge, 2018.
Crawford. Mary. Talking Difference: on Gender and Language. SAGE Publications, 1995.
Crosby, Faye - Nyquist, Linda. “The Female Register: An Empirical Study of Lakoff's Hypothesis”. Language in Society, 6/3 (1977), 313–322.
Çağatay, Saadet. “Türkçede “Kadın” için Kullanılan Sözler”. TDAY-B, 10 (1962), 13-49.
Eckert, Penelope - Ginet, Sally McConnell. Language and Gender. Cambridge Universirt Press, 2005.
Furfey, Paul Hanly. “Men's and Women's Language”. The American Catholic Sociological Review, 5/4 (1944), 218-223.
Gaer, Eva Van De vd. “Impact of aAttitudes of Peers on Language Achievement: Gender Differences”. The Journal of Educational Research, 101/2 (2007), 78-92.
Gökşen, Cengiz. “Anadolu’da Erkeklerin Eşleri için Yaptıkları Bazı Adlandırmalar ve Bunların Sosyokültürel Boyutları”. Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, LII (2015), 43-65.
Gu, Lihong. “Language and Gender: Differences and Similarities”. International Conference on Advances in Social Science, Humanities, and Management (19 December, 2013), 248-252, 2013.
Hall, Edward T. The Silent Language. Garden City: Doubleday&Company, 1959.
Jastrow, J. “A Study of Mental Statistics”. New Rewiew, 5 (1981), 559-568.
Karahan, Akartürk. “Tarihi Türk Dilini Söz Varlığına Katkılar: Kadınla İlgili Kelimeler Üzerine”. Bilkent Üniversitesi I. Uluslararası Büyük Türk Dili Kurultayı Bildirileri, Ankara, 1-12, 2006.
Kocaer, Sibel. “Argo ve Toplumsal Cinsiyet”. Milli Folklor, 18/71 (2006), 97-101.
König, Güray Çağlar. “Dil ve Cins. Kadın ve Erkeklerin Dil Kullanımı”. Dil Araştırmaları Dergisi, 1 (1992), 25-36.
Kramer, Cheris. “Stereotypes of Women’s Speech: The Word from Cartoons”. The Journal of Popular Culture, VIII/3 (1974), 624-630.
Küçük, Abanoz. “Türk Ailesinde Kadının Statüsündeki Değişime Üç Kuşağın Eşlerine ve Sevgililerine Hitap Biçimleri Bağlamında Bir Yaklaşım”. Uluslararası Türk Dünyası Kültür Araştırmaları Dergisi, 1/5 (2016), 36-47.
Labov, Willam. The Intersection of Sex and Social Factors in the Course of Language Change. Paper Presented at NWAVE, 1984.
Lai, Mee Ling (2008). “Gender and Language Attitudes: A Case of Postcolonial Hong Kong”. International Journal of Multilingualism, 4(2), 83-116.
Lakoff, Robin. (1973). “Language and Woman’s Place”. Language in Society, 2/1 (1973), 45-80.
Miller, Casey - Swift, Kate (1977). “Words and Women. New Language in New Times”. Reprint: Anchor Press, 1977
Mulac, Anthony vd. “Male/Female Language Differences and Attributional Consequences in a Public Speaking Situation: Towards an Explanation of the Gender-Linked Language Effect”. Communication Monographs, 53 (1986), 115-129.
Newman, L. Newman vd. (2008). “Gender Differences in Language Use: An Analysis of 14,000 Text Samples”. Discourse Processes, 45/3 (2008), 211-236.
Nycz, M. Stepién vd. (2021). “Theory of mind in adolescence: Developmental Change and Gender Differences”. Journal of Early Adolescence, 41/3 (2021), 424-436.
Okan, Zühal Akünal. “Dil ve Cinsiyet: Reklam Dili Çözümlemesi”. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5/5 (1998), 187-198.
Öztürk Dağabakan, Fatma. (2012). “Toplumdilbilimsel Bir Kavram Olarak Kadın-Erkek Dil Ayrımına Türkçe ve Almanca Açısından Bir Yaklaşım”. A. Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 47 (2012), 87-106.
Pilancı, Hülya. “Anadolu Ağızlarında Kadın İçin Kullanılan Sözler Üzerine Bir İnceleme”. Kadın/Woman, 3/2 (2000), 71-83.
Rahmi, Rahmi (2015). “Gender and Language Use”. Intelektualita, 3/1 (2015), 79-93.
Rasonyı, Laszlo. “Türklükte Kadın Adları”. TDAY-B, 11 (1963), 63-87.
Rustamov, Dilshodbek vd. “Research of Peculiarities of Speech of Male and Female on Phonetic and Lexical Levels Language”. Journal of Language and Linguistic Studies, 17/1 (2021), 421-430.
Sakaoğlu, Saim. “Anadolu’da Eşlerin Birbirlerine Seslenme Sözleri”. 7. Uluslararası Dünya Dili Türkçe Sempozyumu. (2014, Ekim-16-18), Fırat Üniversitesi, 2014.
Talbot, Mary. Language and Gender: An İntroduction. Cambridge: Polity Press, 1998.
Thorne, Barrie - Nancy, Henley. Language and Sex: Difference and Dominance. Newbury House, 1975.
Tıdıkova, Nadya. “Altay Kahramanlık Destanındaki Kadın İsimlerinin Dil Bakımından Tahlili”. Bilig, 31 (2004), 23-35.
Türk Dil Kurumu. Derleme sözlüğü (Cilt I-VI). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 2019.
Türk Dil Kurumu. Güncel Türkçe Sözlük. Erişim 01 Nisan 2023. https://sozluk.gov.tr/
Yaman, Hanife. “Anadolu Ağızlarında Kadınlarla İlgili ve Örtmecelerin Kültür Dilbilimsel Açıdan İncelenmesi”. Disiplinlerarası Dil Araştırmaları Dergisi, 5 (2022), 92-106.
Yazıcı Ersoy, Habibe. “Başkurt Türkçesinde “Kadın” ile İlgili Söz Varlığı”. Türkiyat Araştırmaları, 31 (2012), 55-82.
Yıldırım, Nilüfer. Türkiye Türkçesi Ağızlarında Hitaplar. Ankara: Kesit Yayınları, 2022.
Yılmaz, Ayfer. “Türk Kültüründe Kadın”. Milli Folklor, 16/61 (2004), 111-123.
Zülfikar, Hamza. “Kadın, hanım ve Benzeri Adlar Üzerine”. Türk Dili. 434 (1988), 97-102.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2023 Türk Dünyası Kadın Araştırmaları dergisi
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
