NERİMAN NERİMANOV’UN HAYATI ve KADINA BAKIŞI

Özet

Azerbaycan’ın ilk cumhurbaşkanı olan Neriman Nerimanov, aynı zamanda toplumun daha ileri taşınması için mücadele vermiş, devrimci bir idealistti. Sadece yaşadığı Azerbaycan’a değil, Türk dünyasına, özellikle de Türkiye Cumhuriyeti’ne destekleri olmuş, sıkı bir Türk milliyetçisiydi. Türkiye’nin Azerbaycan ve Rusya ile *ilişkilerin arttırılmasında, zor savaş döneminde Türkiye’ye destekler vermekte öne çıkan bir isim olmuştur. İnsanlığın gelişimi onun en büyük yaşam amacı olarak dünyasına yerleşmiştir. Bunun için, eserlerinde toplumun durumuna ayna tutarak insanları bilinçlendirmiş ve sorunlara çözüm yolları aramıştır. Özellikle, kadının toplumda hak ettiği konuma getirilmesi ile toplumun gelişeceği inancı onda hâkim olmuştur. Nerimanov’un yaşadığı dönemde tüm Türkistan bölgesinde olduğu gibi Azerbaycan’da da kadının toplumsal alandan dışlanması söz konusu olmuştur.  Nerimanov’a göre, bunun temel nedeni eğitimsiz toplum yapısı, dinin din adamları tarafından kendi çıkarlarına göre yorumlanması, kadına eşitlikçi bir çerçevede değil, cinsiyetine göre biçilen ve onu erkeğin gerisinde bırakacak roller verilmesiydi. Nerimanov kendi hayatında da sosyalizmin ilkelerini benimseniş bir devrimciydi. Onun kadına yönelik hedefleri daha çok sosyalizmin çerçevesinde şekillenmiş ve bu ilkeler doğrultusunda da hayata geçirilmeye çalışılmıştır. Yazdığı eserlerinde kadınların yaşadığı sorunlara sıklıkla değinen Nerimanov, sorun ve sorunun çözümünü bu eserlerdeki ana karakterler üzerinden giderek topluma gösterme çabası içinde olmuştur. Yaşadığı dönemin sosyolojik yapısı kadının köleleştirildiği, tüm dünyasının evlilik ile şekillendiği, toplum tarafından geri plana atıldığı bir özellikteydi. Nerimanov’a göre çözümün bizzat kadının kendisi tarafından yapacağı mücadele içinde onun eğitim ve iş hayatına dahil edilmesi ile çözüleceği fikrini savunmuştur.