https://turkicworldwomen.com/index.php/pub <p><strong>Türk Dünyası Kadın Araştırmaları (TDKA) Dergisi,</strong> Aralık <strong>2022 ayında</strong> yayın hayatına başlamış; hakemli, süreli, açık erişim ile ulaşılabilen, uluslararası yayın standartlarına uygun bir dergidir.</p> <p><strong>Türk Dünyası Kadın Araştırmaları Dergisi</strong>, Türk Dünyasında yer alan ülkelerde yaşayan Türk kadınlarına yönelik ulusal ve uluslararası düzeydeki özgün, akademik ve bilimsel çalışmalara yer vererek, bu alandaki bilgi birikimine katkıda bulunmayı ve söz konusu çalışmaları bilim dünyasına duyurmayı amaçlamaktadır.</p> <p><strong>Türk Dünyası Kadın Araştırmaları Dergisi</strong>’nin yayın dili Türkçe ve İngilizcedir. Ancak diğer Türk lehçeleri ile Rusça yazılmış makaleler de derginin o sayıda yayınlanan <strong>makalelerin</strong><strong> beşte birini</strong> geçmeyecek şekilde dergide yer alabilir.</p> <p>Dergiye gönderilen yazılarda, başka yerde yayımlanmamış olma ve başka bir dergide değerlendirme sürecinde olmama şartı aranır. Bilimsel toplantılarda sunulan bildiriler, öncesi belirtilmek ve daha önce yayımlanmamış olmak şartıyla kabul edilir.</p> <p>Türk Dünyası Kadın Araştırmaları Dergisi’nde sosyal ve beşerî bilimler ile eğitim, sağlık ve fen bilimleri gibi diğer bilim dallarında yapılan bilimsel özgünlüğün esas olduğu çalışmalar, bilimsel ve tarafsız hakem değerlendirmeleri sonrasında yayınlanmakta ve elektronik ortamda açık erişimle paylaşılmaktadır.</p> <p>Türk Dünyası Kadın Araştırmaları Dergisi,<strong> bahar ve güz (Mart ve Ekim) </strong><strong>dönemlerinde olmak üzere </strong><strong>yılda iki kez </strong><strong>yayımlanır</strong><strong>.</strong></p> Dr. Zhuldyz SAKHI tr-TR Türk Dünyası Kadın Araştırmaları dergisi 2979-9597 https://turkicworldwomen.com/index.php/pub/article/view/81 <p>Bu çalışma, 2020-2025 yılları arasında Türkiye'deki çevrimiçi haber mecralarında yayımlanan içerikler aracılığıyla, bilişim sektöründe faaliyet gösteren kadın girişimcilerin temsiline odaklanmaktadır. Temsiliyet biçimleri, başarı söylemi, toplumsal cinsiyet vurgusu, destekleyici aktörler, rol model oluşturma ve pazarlama anlatısı olmak üzere beş tematik çerçevede incelenmiştir. Nitel içerik analizi yöntemiyle yürütülen çalışmada, Webrazzi, Digital Age, Marketing Türkiye ve Anadolu Ajansı gibi güvenilir dijital yayın platformlarında yayımlanan haberler örneklem olarak değerlendirilmiştir. Bulgular, kadın girişimcilerin medyada genellikle başarı odaklı ve ilham verici temsillerle sunulduğunu ortaya koymaktadır. Bununla birlikte temsillerin pazarlama stratejilerinin bir parçası haline getirildiği çalışmanın çıktısı olarak sunulmaktadır. Bu bağlamda kadın girişimciliğin medyada yalnızca ekonomik başarı ile değil, aynı zamanda sembolik güç ve rol model oluşturma süreçleriyle birlikte temsil edildiği görülmektedir. Çalışma, temsiliyet ve pazarlama anlatısı arasındaki etkileşime dikkat çekerek, yeni medya içeriklerinin toplumsal cinsiyet rollerini nasıl yeniden yapılandırdığını sorgulamaktadır.</p> Nebi SEREN Telif Hakkı (c) 2025 Nebi SEREN https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 2025-10-29 2025-10-29 4 7 1 16 10.5281/zenodo.17476410 https://turkicworldwomen.com/index.php/pub/article/view/84 <p><strong>Amaç:</strong> Bu makale, Lübnan, Filistin, Irak ve İran örnekleri üzerinden Orta Doğu’da kadınların barış inşasına katkılarını incelemektedir. Kadınların resmi müzakerelere, taban inisiyatiflerine ve çatışma sonrası yeniden yapılanma süreçlerine katılımını analiz etmekte; bu katılımı kolaylaştıran ya da kısıtlayan koşulları ortaya koymaktadır.</p> <p><strong>Yöntem:</strong> Karşılaştırmalı vaka çalışması yaklaşımı benimsenmiş; 2019-2025 dönemine ait nitel veriler ve politika belgeleri sentezlenmiştir. Kadınların rollerini dört temel barış inşası ekseni katılım, koruma, önleme ve yardım/iyileşme çerçevesinde haritalandırmak için yönlendirilmiş içerik analizi uygulanmıştır.</p> <p><strong>Bulgular:</strong> Bulgular, Lübnan’ın Ulusal Eylem Planı ile kadın katılımını kurumsallaştırdığını ancak siyasi ve ekonomik istikrarsızlık nedeniyle uygulamada zorluklar yaşadığını göstermektedir. Filistin’de kadınlar yerel barış diyaloglarında aktif rol üstlenmiş, ancak resmi müzakerelerdeki temsilleri sınırlı kalmıştır. Irak’ta ikinci Ulusal Eylem Planı, kadınların güvenlik sektörü reformu ve toplumsal rehabilitasyon süreçlerine katılımını güçlendirmiştir. İran’da ise kısıtlayıcı ortamlar içinde dahi taban düzeyindeki sivil girişimler, çatışma önleme ve toplumsal dayanıklılıkta önemli katkılar sunmuştur. Ortak bir bulgu olarak, kadınların barış süreçlerine daha etkin şekilde dâhil edildiği durumlarda daha sürdürülebilir ve toplumsal temelli sonuçlara ulaşıldığı görülmektedir.</p> <p><strong>Sonuç:</strong> Orta Doğu’da kadınlar barış süreçlerini şekillendirmede önemli roller üstlenmektedir; ancak yapısal ve sistemik engeller, özellikle karar alma düzeyindeki etkilerini sınırlamaktadır. Kadın örgütlerine kaynak sağlanması, kurumsal mekanizmaların güçlendirilmesi ve arabuluculuk çerçevelerine toplumsal cinsiyet uzmanlığının entegre edilmesi, kapsayıcı ve kalıcı barışın tesisi için kritik adımlar olarak öne çıkmaktadır.</p> Cuneyt YILMAZ Telif Hakkı (c) 2025 Cuneyt YILMAZ https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 2025-10-29 2025-10-29 4 7 17 30 10.5281/zenodo.17477018 https://turkicworldwomen.com/index.php/pub/article/view/82 <p>Bu çalışma, Sovyetler Birliği döneminden günümüze kadar Özbekistan’da kadın kimliğinde yaşanan dönüşümü tarihsel ve sosyolojik bir perspektifle ele almaktadır. Sovyet modernleşme politikaları, kadınların eğitim, istihdam ve kamusal hayata katılımını teşvik ederek toplumsal görünürlüklerini arttırmış; ancak bu süreç, geleneksel değerlerle çatışan yeni bir kadın kimliği dayatmasını da beraberinde getirmiştir. 1991’deki bağımsızlık sonrası dönemde kadın kimliği, ulus inşa süreci çerçevesinde yeniden şekillenmiş; modernleşme talepleri ile geleneksel İslami normlar arasında bir denge kurulmaya çalışılmıştır. Bu bağlamda kadınlar, hem kamusal hem özel alanda çelişkili rollerle karşı karşıya kalmışlardır. Araştırma, tarihsel analiz ve nitel içerik incelemesi yöntemleriyle yapılandırılmış; resmi raporlar ve literatür taraması temelinde gerçekleştirilmiştir. Elde edilen bulgular, Özbek kadınının kimliğinin geçmişten günümüze süreklilikler ve kırılmalarla şekillendiğini ve günümüzde hâlâ dönüşüm sürecinde olduğunu ortaya koymaktadır.</p> Elif YILMAZ Telif Hakkı (c) 2025 Elif YILMAZ https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 2025-10-29 2025-10-29 4 7 31 44 10.5281/zenodo.17477095 https://turkicworldwomen.com/index.php/pub/article/view/83 <p>Bu araştırmanın amacı hemşirelik alanında bibliyometrik analiz ile prenatal bağlanma çalışmalarının haritasını çıkarmaktır. Araştırmanın verileri 10 Ağustos 2025 tarihinde, “prenatal attachment” ya da “prenatal bonding” anahtar kelimeleri kullanılarak Web of Science veri tabanından elde edilmiştir. Çalışma kategorisi olarak “nursing” seçilmiş, 1990-2025 yılları arasında İngilizce dilinde yayımlanan 67 araştırma ve derleme makale VOSviewer 1.6.20 programı kullanılarak analiz edilmiştir. Hemşirelik alanında prenatal bağlanma ile ilgili çalışmalar 2022’de (8 makale) yoğunlaşmıştır. Bu alanda en fazla yayını Denise Cote-Arsenault, Alessandra Busonera ve Stefania Cataudella yazarları yapmıştır. En çok atıf sayısına sahip yazarlar Ds Armstrong, Jeanne L. Alhusen ve Bl Cannella’dır. En çok yayın yapan kurumlar Türkiye’de Selçuk Üniversitesi (n=5) ve İnönü Üniversitesi (n=4), İşveç’te Karolinska Enstitüsü (n=4)’dür. Louisville Üniversitesi (n=187) en çok atıfa sahip üniversite olup, en çok atıfa ve makaleye sahip üniversiteler arasında Türkiye’den İnönü Üniversitesi (4 makale, 43 atıf) 15. ve Selçuk Üniversitesi (5 makale, 37 atıf) 19. sıradadır. En çok işbirliği yapan ülke Amerika Birleşik Devletleri (ABD)’dir. ABD ile işbirliği yapan diğer ülkeler en çok işbirliği yapan diğer ülkeler ise İsveç ve Türkiye’dir. Türkiye ise “Turkey” olarak 18 bağlantı gücü ile 3. sırada olmasına ek olarak, son yıllarda güncellenen yazımıyla “Turkiye” olarak 6 bağlantı gücüne daha sahiptir. Bu alanda en çok çalışma Midwifery (n=15) dergisinde yayımlanmıştır. En sık tekrarlanan anahtar kelimeler “pregnancy” (23 tekrar) ve “prenatal attachment” (21tekrar)’tır. Araştırma sonucunda elde edilen bulguların, hemşirelik alanında prenatal bağlanma ile ilgili yürütülecek çalışmalara öncü yayınlar açısından yol haritası olması beklenmektedir.</p> Pınar KARA Telif Hakkı (c) 2025 Pınar KARA https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 2025-10-29 2025-10-29 4 7 45 57 10.5281/zenodo.17477147 https://turkicworldwomen.com/index.php/pub/article/view/68 <p><strong>Amaç: </strong>Bu çalışma Revize İnfertilite Uyum Ölçeğinin (R-İUÖ) Türkçe geçerlik ve güvenirliğini yapmak amacıyla gerçekleştirildi.</p> <p><strong>Gereç ve Yöntem: </strong>Araştırma 2021 Haziran- Eylül ayları arasında infertilite merkezine başvuran 280 kadın ile metodolojik araştırma yöntemine göre gerçekleştirildi.</p> <p><strong>Bulgular:</strong> R-İUÖ’nin dil geçerliği çeviri-geri çeviri ve uzman görüşüne başvurularak yapıldı. R-İUÖ için hesaplanan örneklem yeterliliği çok iyi olarak değerlendirildi (KMO=0.948, X²=3566.966). Doğrulayıcı Faktör Analizinde (DFA) R-İUÖ’nin 11 maddelik tek faktörlü yapıda olduğu, maddelerin faktör yüklerinin 0,841 ile 0,915 arasında değiştiği ve DFA uyum indeksleri değerlerinin kabul edilebilir sınırlar/mükemmel uyum sınırları içerisinde olduğu belirlendi (X 2 /df: 4.560, RMSEA: 0.083, CFI: 0.98, GFI: 0.98, AGFI: 0.83, NNFI: 0.98, NFI: 0.98,&nbsp; RMR: 0.079, SRMR: 0.036). Çalışmada R-İUÖ’nin Cronbach Alfa güvenirlik katsayısı 0.968 olarak belirlendi. Test-retest sonuçlarında pozitif yönde güçlü ve ileri düzeyde anlamlı bir ilişki olduğu görüldü (r=0.940).</p> <p><strong>Sonuç:</strong> R-İUÖ’nin Türkçe uyarlamasının; "İnfertilite Uyumunun" değerlendirebilmesi için kolayca uygulanabilen, yeterli iç güvenirlik ve geçerliğe sahip olduğu sonucuna varıldı.</p> Ayşe Duygu ÖZBAŞ Feride YİĞİT Telif Hakkı (c) 2025 Ayşe Duygu ÖZBAŞ, Feride YİĞİT https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 2025-10-29 2025-10-29 4 7 58 66 10.5281/zenodo.17477296 https://turkicworldwomen.com/index.php/pub/article/view/79 <p>Bu araştırmanın amacı, Kadınların çalışma hayatında cinsiyet eşitsizliği ve depresyon, anksiyete ve stres arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Araştırmada ilişkisel tarama modeli ve amaçlı (kasti) örnekleme modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evreni Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ve Türkiye’de kamu ve özel sektör farketmeksizin 18 yaş ve üzeri çalışan kadınları kapsamaktadır Veriler, Demografik ve Toplumsal Köken Özellikleri Formu, Katılımcı Bilgilendirme ve Aydınlatılmış Onam Formu, Çalışma Hayatında Cinsiyet Eşitsizliği Ölçeği ve Depresyon-Anksiyete-Stres Ölçeği (DASS-42) ile toplanmıştır. Araştırma bulguları, Kadınların Çalışma Hayatında Cinsiyet Eşitsizliği Ölçeği puanlarının Depresyon, Anksiyete ve Stres düzeylerini anlamlı ve pozitif yönde yordadığını ortaya koymaktadır. Bu sonuçlar doğrultusunda, kadınların çalışma hayatında cinsiyet eşitsizliğinin depresyon, anksiyete ve stres düzeylerine etkilerini azaltmaya yönelik çeşitli eğitimler ve farkındalık adına seminerler önerilebilir.</p> Şadiye ÜNAL Meryem KARAAZİZ Telif Hakkı (c) 2025 Şadiye ÜNAL, Meryem KARAAZİZ https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 2025-10-29 2025-10-29 4 7 67 76 10.5281/zenodo.17477713 https://turkicworldwomen.com/index.php/pub/article/view/85 <p>Bu çalışma, Erken Cumhuriyet Dönemi Türkiye’de yayımlanan basılı haber metinlerini inceleyerek kadın kimliğinin ev içi mekânlarla nasıl ilişkilendirildiğini söylem düzeyinde analiz etmeyi amaçlamaktadır. Araştırmanın kapsamını; Cumhuriyet, Hakimiyeti Milliye, Akşam ve Yeni İstanbul gazetelerinde yer alan haber metinlerindeki mutfak, oturma alanı, donatı elemanları ve ev ekonomisi gibi kavramların toplumsal cinsiyet rolleriyle nasıl ilişkilendirildiğine dair söylemler oluşturmaktadır. Çalışmada Norman Fairclough’ın eleştirel söylem çözümlemesi yöntemi kullanılmıştır. Seçilen haber metinleri, amaçlı örnekleme yöntemiyle belirlenmiş; eleştirel söylem çözümlemesi sürecinde metin düzeyinden ideolojik ve sosyo-kültürel bağlama uzanan üç aşamalı bir analiz modeli uygulanmıştır. Söylemlerin temsiliyet biçimleri, barındırdığı ideolojik yapılar ve mekânsal yansımaları metinler üzerinden çözümlemeye tabi tutulmuştur. Böylece kadın emeği, ev ekonomisi ve özel mekân ilişkisi, söylemsel üretim pratikleri üzerinden değerlendirilmiş; söylemlerin arka planındaki ideolojik yapıların ve toplumsal cinsiyet kodlarının çözümlemesi yapılarak, kadının mekânla olan ilişkisi çok katmanlı biçimde değerlendirilmiştir. Elde edilen bulgular, kadın kimliğinin gündelik yaşam pratikleriyle ilişkili mekânsal düzenlemeler ve üretim biçimleri üzerinden yeniden tanımlandığını göstermektedir. Bu bağlamda kadın; marangoz, tamirci, boyacı ya da dekoratör gibi amatör üretici rollerde kurgulanmış; yalnızca evin düzenleyicisi değil, aynı zamanda ev içindeki üretkenliğiyle tanımlanan çok yönlü bir aktör olarak temsil edilmiştir. Ancak bu üretkenlik, kamusal alandaki rollerin önünü açmaktan ziyade, kadın emeğini ev içiyle sınırlayarak yeniden tahkim etmeye yönelik bir ideolojik işlev taşımaktadır. Ev ekonomisi söylemiyle bütünleşen bu temsiller, kadınların kamusal görünürlüğü artsa dahi özel alana hapsedilmeye devam ettiklerini ortaya koymaktadır. Bu durum, modernleşme ideolojisinin kadın kimliğini nasıl araçsallaştırdığına dair güçlü bir örnek sunmakta; kadınların üretkenliğinin ekonomik zorunluluktan öte, kültürel bir idealleştirme biçimi olarak kurgulandığını göstermektedir.</p> Ayşenur KANDEMİR Telif Hakkı (c) 2025 Ayşenur KANDEMİR https://creativecommons.org/licenses/by/4.0 2025-10-29 2025-10-29 4 7 77 88 10.5281/zenodo.17477816